Guðmundur góði, vondur biskup? Um Guðmund biskup Arason hinn góða og vonda dóma um hann

Guðmundur góði Arason biskup hefur iðulega fengið furðuharða dóma, bæði sagnfræðinga og annarra sem um hann hafa ritað. Höfundar sem rituðu í anda þjóðernishyggju héldu því fram að Guðmundur biskup hefði gefið sig á vald erlendum öflum, páfa og erkibiskupi, kveikt ófriðarbál og valdið endalokum þjóðveldis. Í seinni tíð hafa sagnfræðingar almennt snúist gegn þessari söguskoðun með þungvægum rökum. Hins vegar kemur fram í skrifum höfunda, líka sagnfræðinga, að Guðmundi hafi verið mislagðar hendur sem biskupi og val hans til starfans verið mistök. Stjórn hans á fjármálum stólsins á Hólum hafi verið lítil, jafnvel glórulaus, hann hafi sóað fjármunum, og maðurinn auk þess verið óbilgjarn og ofsafenginn og er það síendurtekið þegar segir frá honum. Í greininni er þetta reifað og gagnrýnt og kannað hvort í þessu komi fram söguskoðun mótuð af þjóðernishyggju.