Skip to content

Listamaðurinn og skrásetjarinn. Um kvikmyndagerð Vigfúsar Sigurgeirssonar

Höfundur:
Gunnar Tómas Kristófersson
Birtist í
Saga: Tímarit Sögufélags 2024 LXII:I
Ártal:
2024
Bls:
98–129
DOI:
10.33112/saga.62.1.3
Í greininni er í fyrsta sinn farið heildrænt yfir feril Vigfúsar Sigurgeirs sonar sem kvikmyndagerðarmanns, frá því að hann fór til Þýskalands árið 1935 til að kaupa kvikmyndatökuvél allt til síðustu þjóðhátta mynda hans á áttunda áratugnum. Skoðaður er þáttur Vigfúsar við gerð fyrstu opinberu landkynningarkvikmynda þjóðarinnar á heims sýn ingunni árið 1939 og gerð hans á kynningarmynd fyrir Samband íslenskra samvinnufélaga, sem einnig var sýnd á heimssýningunni. Fjallað er um stíl Vigfúsar eins og hann þróaðist á ferlinum og áhrif hans á mótun myndrænnar framsetningar á embætti forseta Íslands, en Vigfús var valinn til að fylgja forsetanum eftir á ferðalögum og við ýmis embættisstörf eftir stofnun lýðveldisins 1944. Þá er hlutur hans í nýuppgötvaðri áróðursmynd Sjálfstæðismanna af óeirðunum við Austurvöll 30. mars 1949 skoðaður og þjóðháttamyndum sem Vigfús gerði fyrir félagasamtök á Suðurlandi gerð skil. Í samhengi við feril Vigfúsar er sett fram kenning um breytingar á íslenskri kvikmynda gerð eftir 1935. Með tilkomu opin bers fjármagns til kvikmyndagerðar, ásamt fyrstu kvikmyndaverkefnunum á vegum stofnana og félagasam taka, má segja að kvikmyndagerð á Íslandi hafi verið stofnanavædd og opnað fyrir möguleikann á því að fólk tæki að sér kvikmyndagerð gegn greiðslu. Markmiðið er að gefa heildstætt yfirlit yfir kvikmyndaferil Vigfúsar og setja fram nýjar upplýsingar um hann en rannsaka jafn framt breytingar á fagurfræði mynda hans frá stílfærðum myndum fjórða áratugarins til hlutlausrar skrásetningar hans á þeim sjötta.